Koło jezdne samochodu

Koło jezdne umożliwia poruszanie się pojazdu po drodze. Składa się z koła tarczowego zwanego potocznie felgą oraz z opony na nim osadzonej.

KOŁO TARCZOWE

Koło tarczowe zbudowane jest z obręczy i przyspawanej do niej tarczy. Najczęściej spotykane w samochodach osobowych i ciężarowych są felgi stalowe. Koło samochodu może pełnić także funkcję estetyczną. W tym celu produkowane są felgi alumniowe, które można łatwiej kształtować i nadawać im różne wzory. Tarcza zawiera otwory do mocowania koła do piasty i przykręcenia go do układu jezdnego auta. Ponadto znajdują się w nim otwory służące do chłodzenia znajdujących się za kołem hamulców. 

Na budowę felgi stalowej i aluminiowej składają się:

• obrzeża stanowiące boczne oparcie dla stopek opony
• wgłębienie pozwalające na montaż opony
• otwór zaworu umożliwiający napompowanie opony
• powierzchnia osadzenia będąca oparciem dla stopek opony

Parametry felgi umieszczane są najczęściej po jej wewnętrznej stronie w postaci cyfr i liter, czyli przykładowo jest to oznaczenie 5Jx16H2 ET35.

• 5 - szerokość wnęki w calach (inaczej szerokość felgi)
• J - typ obrzeża felgi (inaczej profil kołnierza felgi)
• 16 - średnica obręczy w calach
• H2 - ukształtowanie powierzchni osadzenia (Double Hump - podwójny garb)
• ET35 - głębokość osadzenia, czyli odległość odsunięcia płaszczyzny koła tarczowego od płaszczyzny środkowej obręczy liczona w milimetrach (w przypadku wartości ujemnej felga będzie wystawać poza obręb samochodu)

Ponadto o typie felgi decyduje również iloś śrub montażowych i ich rozstaw, który oznaczany jest poprzez symbol 4x105 albo 5x110.

4,5 - liczba śrub montażowych

105,110 - średnica okręgu w milimetrach, na którym rozmieszczone są otwory montażowe

FELGA STALOWA A FELGA ALUMINIOWA

Oba rodzaje felg mają swoje plusy i minusy. Felga stalowa poza mniejszymi walorami estetycznymi jest cięższa i podatna na rdzę. Gorzej odprowadza ciepło generowane przez hamulce, a także utrudnia dokładne oczyszczenie elementów układu hamulcowego znajdującego się za nią. "Stalówki" są tańsze i łatwiejsze w naprawie.

Felga aluminiowa pozwala poprawić wygląd samochodu. Zastosowanie stopów aluminium do jej produkcji sprawia, że jest lżejsza. Dzieki sporej wielkości otworom w kole tarczowej chłodzenie układu hamulcowego jest tu wydajniejsze i znacznie ułatwia to jego czyszczenie. Niestety felgi te są wrażliwe na zimowe warunki atmosferyczne, kiedy to sól stosowana na drogach wpływa negatywnie na ich trwałość. Należy też pamiętać o czyszczeniu ich specjalnymi preparatami, których odpowiednie pH nie dopuszcza do uszkodzenia powłoki lakierniczej. 

OPONA

Jest elementem pojazdu kontaktującym się z podłożem, zapewniając:

• przenoszenie ciężaru pojazdu,
• przenoszenie sił napędu i hamowania
• przenoszenie skrętu
• podstawową amortyzację w czasie jazdy

BUDOWA OPONY

Stopka służy stabilizacji połączenia opony z felgą oraz zapobieganiu deformacji opony na skutek naporu masy pojazdu.

Drutówka znajduje się wewnątrz osnowy w stopce opony i tworzy ją kilka zwojów drutów. Jej celem jest osadzenie i utrzymanie opony na obręczy koła.

Warstwa uszczelniająca (butylowa) wypełnia całą wewnętrzną stronę opony. Zbudowana jest z miękkiego i elastycznego kauczuku zwanego butylem, którego zadaniem jest zabezpieczenie opony przed dostaniem się do jej środka powietrza, wody czy wszelkich zanieczyszczeń. Poza tym pełni rolę dętki i chroni oponę przed utratą ciśnienia powietrza.

Osnowę tworzy tkanina tekstylna złożona z licznych nitek kordu. Jej zadaniem jest utrzymanie kształtu opony w obliczu działąjącego na nią ciśnienia wewnętrznego. Ponadto osnowa przyjmuje na siebie siły działające na oponę w trakcie skręcania, hamowania i przyspieszania.

Opasanie składa się z dwóch wartsw nałożonych na siebie cienkich drutów o wysokiej wytrzymałości. Chronią one oponę przed siłami działającymi na nią podczas obracania się koła z dużą prędkością i ograniczają jej nagrzewanie się przy powstającym w wyniku tarcia cieple.

Bieżnik to niezwykle istotny element opony ze względu na bezpośredni jej kontakt z nawierzchnią drogi. Decyduje o stabilności i przyczepności samochodu podczas jazdy. Wytwarzany jest z mieszanki gumowej składającej się z kauczuku naturalnego, kauczuku syntetycznego i sadzy. Opony zimowe tworzy się dodatkowo z olejów roślinnych, krzemionki czy też żywicy. W zależności od zastosowania opony wyróżniamy trzy rodzaje bieżnika - symetryczny, asymetryczny lub kierunkowy.

UŻYTKOWANIE OPONY

Podczas codziennego użytkowania należy dbać o prawidłowe ciśnienie opony, które zbyt duże lub zbyt małe ma negatywny wpływ na jej zużycie oraz na bezpieczeństwo jazdy.

Oprócz kontroli ciśnienia należy również co pewien czas sprawdzać głębokość bieżnika. W przypadku, gdy głębokość wynosi mniej niż 1,6 mm oponę należy obowiązkowo wymienić. Jednak zalecane jest zrobić to jeśli dla opony letniej wartość ta osiągnie 3 mm a dla opony zimowej wyniesie ona 4 mm. Wymieniając oponę należy przestrzegać zasady, aby nowe opony posiadały ten sam rozmiar, typ oraz wzór bieżnika. Ponadto należy sprawdzać, czy na bokach opony nie ma pęknięć lub wypukłości, które świadczą o starzeniu się opony. 

W celu zwiększenia żywotności i maksymalnego przebiegu opon, warto przestrzegać prawidłowych warunków eksploatacji, takich jak: 

• nieprzeciążanie opon (każda opona ma maksymalną nośność uzależnioną od ciśnienia i prędkości, przeciążenie opon prowadzi do tych samych defektów, które występują przy jeździe ze zbyt niskim ciśnieniem) 
• zmniejszenie prędkości jazdy na drogach z uszkodzoną nawierzchnią oraz podczas upałów 
• omijanie przeszkód na drodze 
• nienajeżdżanie na ostre występy 
• powolne wjeżdżanie na krawężniki (szybkie wjeżdżanie pod ostrym kątem może spowodować pęknięcie wewnątrz opony) 
• unikanie ocierania bokami o krawężniki (uszkodzona w ten sposób guma może przepuszczać wilgoć, powodując gnicie elementów tekstylnych w osnowie oraz korozję stalowego opasania)
• unikanie najeżdżania na smary i substancje chemiczne 
• przestrzeganie właściwej techniki jazdy (zwalnianie na zakrętach, jazda bez nagłych przyspieszeń i nagłego hamowania)