Rodzaje skrzyń biegów

Zakup auta używanego czy też nowego często uzależniony jest od typu skrzyni biegów. Są sympatycy skrzyni manualnej, którzy nie wyobrażają sobie jazdy samochodem bez samodzielnego decydowania o zmianie biegu. Dla innych z kolei ciągła zmiana biegów wymuszająca wciskanie pedału sprzęgła jest utrapieniem i te osoby symapatyzują ze skrzyniami niewymagającymi wysiłku z ich strony.

Skrzynia biegów to złożony mechanizm, który za pośrednictwem zestawu kół zębatych służy do zmiany przełożeń (biegów) między wałem korbowym silnika a kołami napędowymi. Dzięki niej możemy uzyskać różne prędkości jazdy i różne wartości momentu napędowego.

Wyróżniamy kilka rodzajów skrzyń biegów:
• skrzynia mechaniczna (ręczna, manualna)
• skrzynia półautomatyczna (sekwencyjna)
• skrzynia automatyczna
• skrzynia bezstopniowa CVT
• skrzynia dwusprzęgłowa DSG

Skrzynia mechaniczna

Skrzynia biegów stosowana w większości pojazdów samochodowych. Biegi zmieniane są w niej dzięki pedałowi sprzęgła oraz ręcznej dźwigni zmiany biegów. Tutaj to kierowca sprawuje kontrolę nad przenoszonym na napędzaną oś momentem obrotowym. Płynna zmiana biegów możliwa jest dzięki synchronizatorom i przesuwkom umieszczonym w koła zębatych, które wyrównują prędkości obrotowe zazębianych trybów. Podczas wrzucania biegu wstecznego zawarty w skrzyni czujnik zapala światło cofania. Dawniejsza odmiana skrzyni manualnej zwana skrzynią kłową nie była wyposażona w żadne czujniki zapewniające płynną zmianę biegów, więc jazda była przez to hałaśliwa. Poza tym wymagała wprawy przy przełączaniu biegów poprzez odpowiednie wyczucie momentu obrotowego silnika.

Skrzynia półautomatyczna

W tej skrzyni zmiana biegów odbywa się poprzez zmienienie pozycji drążka zmiany biegów albo poprzez naciśnięcie odpowiednich łopatek przy kierownicy bez konieczności naciskania pedału sprzęgła. Zmiana biegów następuje automatycznie dzięki procesorowi, który steruje całym tym procesem. Zdarza się, że zmiany przełożeń powodują szarpanie pojazdem zwłaszcza podczas gwałtownego przyspieszenia, więc wielu kierowców nie decyduje się na zakup pojazdu z taką skrzynią. Dlatego najczęściej wykorzystywane są one w samochodach sportowych.

Skrzynia automatyczna

Ten typ skrzyni samoczynnie zmienia biegi w zależności od obciążenia silnika pojazdu, pozwalając na bardzo płynną jazdę. Dzięki mniejszemu przeciążeniu silnika pojazdy z taką skrzynią osiągają większe przebiegi. W porównaniu do skrzyni manulanej z klasycznym sprzęgłem tutaj zastosowane jest m.in. sprzęgło hydrokinetyczne. Sprzęgło to działa nie w oparciu o tarcie pomiędzy tarczami jak to jest w skrzyni manualnej. Tutaj ruch obrotowy z silnika przenoszony jest dzięki cieczy, najczęściej mającej postać oleju, która napędza znajdujące się w skrzyni pompy i turbiny.

Skrzynia bezstopniowa CVT

Skrzynia CVT (Continously Variable Transmission) jest przekładnią bezstopniową ze stałozmiennym przeniesieniem napędu, co oznacza utrzymywanie niezmiennej prędkości obrotowej silnika niezależnie od zmian prędkości pojazdu. Posiada ona dwa zespoły kół stożkowych połączonych ze sobą paskiem klinowym lub łańcuchem wielopłytkowym. W zależności od obrotów silnika stożki są zsuwane, czyli regulowana jest średnica, na której pracuje pasek i w ten sposób zmienia się przełożenie. Moment zmiany przełożeń jest praktycznie niezauważalny, co pozwala na płynne przenoszenie momentu obrotowego silnika na koła bez jakichkolwiek przerw na zmianę biegów. 

Skrzynia dwusprzęgłowa DSG

Skrzynia DSG (Direct Shift Gearbox) została wprowadzoną na rynek przez koncern VW w 2003 r. w sportowej wersji R32 Golfa. Jej działanie oparte jest na dwóch sprzęgłach, gdzie jedno odpowiada za biegi parzyste a drugie obsługuje biegi nieparzyste. Włączaniem właściwych biegów zajmuje się komputer uruchamiający siłowniki hydrauliczne, co wpływa na błyskawiczną zmianę przełożeń. Może ona pracować w trybie automatycznym (komfort i sport) oraz w trybie manualnym. Maksymalne osiągi i właściwości silnika pozwala wykorzystać tryb sportowy, mimo że zmiana biegu następuje automatycznie.